Yan etki

Hatta bazen yan etkiler olayın nedeninden ve  ana sonucundan da önemli olabilir. Bu konuda Osmanlıların Kırım yüzünden 1853-1856 arasında Ruslarla yaptığı savaş tipik bir örnektir.

Çünkü bu savaşın yan etkilerinden biri ile Osmanlı, ormancılık ilmine adım atmıştır:

Rusların Avrupa ve Akdeniz havzasında söz sahibi olmasını istemeyen Fransa ve İngiltere  bu savaşta Osmanlılara asker ve para yardımı yapmış ve sonuçta Ruslar savaşı kaybetmiştir.

Peki…Osmanlı onlara borcunu nasıl ödeyecek? “Çok kolay!.. Buyrun…  bizim ormanları kullanın… O kadar çok ki kes kes bitmez!.. Allah’ın ormanları!”

Fransızlar hemen kabul  etmişler ama ormanlardan üretim için işçileri yönetecek ara elamanlar gerekiyor. 

Bu düşüncenin ürünü olarak, 162 yıl önce, 1857’de Fransız ormancı Louis Tassy'nin yönetimi altında, İstanbul'da, Ticarethane semtinde bir okul açılır. Osmanlı’da yüksek (akademik) seviyede ormancılık öğretiminin başlangıcı bu okuldur.

• Orman okulunun açılması,
• Orman Nizamnamesinin hazırlanması,
• Ormanlarımızın keşfi ve
• Orman teşkilatının kurulması görevleri verilmiştir (Yund, 1969).

“Tassy Orman  Mektebi” olarak bilinen bu okulun öğretim süresi iki yıldır. Fransız hocalar Louis Tassy ve M. Alexsandre  Stheme Türkçe bilmediğinden öğretim dili Fransızcadır. Alınacak öğrencilerin Fransızca bilmesi  zorunlu olduğundan müdürlüğünü Louis  Tassy’nin  yaptığı okula,  ilk  yıllarda,  müslüman  olmayan azınlıklar ilgi göstermiştir. Amaç kurulacak ormancılık  örgütü için özellikle  “keşif” işlerinde çalışacak teknik elemanlar yetiştirmektir.

“Tassy  Orman  Mektebinden” mezun olanlara (Rütbei rabia) unvanı verilmektedir . (Bu rütbe, Osmanlı döneminde sivil memurlukta 4. derece bir unvan olup Bab-ı Ali’ye ve oradan da padişahın onayına sunulmaktadır). Bu ilk dönem içerisinde ancak 9 öğrenci mezun olabilmiştir.

Tassy’nin  1862  yılında  ülkemizden  ayrılması nedeniyle kapatılan okul  onun 1866’da  dönmesiyle  yeniden  açılmıştır. Bu  dönemde  ülkemize  gelen Charles  Simon  da  okulda hocalık yapmaya  başlamış, kendisi Tassy’nin  1868  yılında  ülkemizden  ayrılmasıyla okulun müdürlüğüne  getirilmiştir.

Bu okul 1869’da Orman  Genel  Müdürlüğü’nün  kurulması ile     resmi bir yapıya kavuşmuştur. Artık amaç Orman  Genel  Müdürlüğü için “orman memurları” yetiştirmektir.

Bu devrede okuldan mezun olanlara ikinci müfettiş (müfettişi sani) unvanı verilmektedir. Mezun  olan  öğrenciler, “orman  müfettişi”  olarak çalışmaktadır.

Ormanlar   artık devlet için  bir  gelir  kaynağı konumuna girmiştir.   1870 yılında Orman Nizamnamesinin  yürürlüğe sokulmasıyla ormanlardan, her isteyenin  gelişi güzel yararlanmasına yasal olarak son verilmiştir.

Ama bu olayın da yan etkileri olmuştur: Bunlardan biri olarak ormanlar da siyasi amaçlara destek olarak kullanılmaya başlanmıştır ve sonuçları ortadadır.